नवी दिल्ली : वैज्ञानिकांनी एअर फ्लो सिमुलेशन करताना खोकला आणि शिंका येणे दरम्यान निघालेले थेंब (ड्रॉपलेट्स) च्या फैलावचे शास्त्रज्ञांनी विश्लेषण केले आहे. यावेळी, संशोधकांना असे आढळले की काही लहान थेंब वाऱ्यापासून 6.6 मीटर किंवा त्याहून अधिक अंतरापेक्षाही दूर जावू शकतात. तसेच, हा निष्कर्ष पर्यावरणाच्या स्थितीवर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे म्हणजे वाऱ्याचा वेग, आर्द्रता पातळी आणि तापमान यावर असेल. कोरोना साथीच्या आजाराने अनेक संशोधकांना वेगवेगळ्या परिस्थितीत आणि वातावरणात असलेल्या ड्रॉपलेट्सच्या प्रवाहाचा अभ्यास करण्यास प्रेरित केले आहे.
सिंगापूरस्थित ए-स्टार्स इन्स्टिट्यूट ऑफ हाय परफॉर्मेंस कंप्यूटिंगच्या वैज्ञानिकांनी एअर फ्लो सिमुलेशन दरम्यान उत्सर्जित होणार्‍या लहान थेंबांचा एक संख्यात्मक अभ्यास केला. फिजिक्स ऑफ फ्लुइड्स या जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या संशोधनानुसार जर वारा दोन मीटर प्रति सेकंदाच्या दराने वेगाने वाहत असेल तर खोकल्याचे 100 मायक्रोमीटर आकाराचे टिपूस 6.6 मीटरपर्यंत जाऊ शकतात. ड्रॉपचे वाष्पात रूपांतर झाल्यानंतर ते दूर देखील जाऊ शकते. अभ्यासाचे लेखक फोंग यू लिआंग म्हणाले की खोकल्याच्या थेंबापासून बचाव करण्यासाठी मुखवटा आणि शारीरिक अंतर प्रभावी असल्याचे दिसून आले आहे.
संशोधकांनी हवेच्या प्रवाहाचे प्रतिनिधित्व करणारे जटिल गणितीय एकत्रित निराकरणासाठी संगणकीय साधनांचा वापर केला. संशोधकांना असे आढळले आहे की खोकला किंवा शिंका येणे दरम्यान उत्सर्जित होणारे मोठे थेंब गुरुत्वाकर्षणामुळे जास्त अंतर प्रवास करत नाहीत, परंतु लहान-थेंबांमध्ये बाष्पीभवन झाल्यावर मध्यम आकाराचे लहान थेंब जास्त अंतरापर्यंत पसरू शकतात. वैज्ञानिकांनी असा निष्कर्ष देखील काढला की बाष्पीभवन होणाऱ्या थेंबांमध्ये व्हायरल सामग्री राहते आणि यामुळे दुसर्‍या व्यक्तीच्या फुफ्फुसांना जास्त नुकसानकारक ठरू शकते.