World Sleep Day 2021 पूर्वीच्या काळात आपल्या देशात लोक केवळ आयुर्वेदाचा उपयोग करून आरोग्यपूर्ण दीर्घ आयुष्य जगू शकत होते, परंतु आपण आधुनिक युगात प्रवेश केल्यामुळे आपण आपल्या जीवन जगण्याचा मार्ग बदलला. आधुनिक जीवनात, सकाळी उठण्यापासून ते रात्री झोपेपर्यंत आपण पूर्णपणे भौतिकवादी आणि लक्झरीवादी समर्थनावर अवलंबून आहोत.
वाहनांनी प्रवास केल्यामुळे पायी चालणे बंद झाले, रासायनिक खताने बनलेल्या अन्नाचा वापर, एसीमध्ये राहणे, फ्रीजमध्ये साठवलेल्या अन्नाचा वापर, फ्रीजमधील गार पाण्याचा वापर ही प्रत्येकाची सवय कमी-जास्त प्रमाणात झाली आहे. पौष्टिक आणि संसर्गजन्य असे अनेक प्रकारचे जंक फूड जास्त प्रमाणात खाल्ले जात आहेत.
आयुर्वेदाच्या आचार्यांनुसार आहार, निद्रा आणि ब्रह्मचर्य हा जीवनाचा आधार आहे. जर तिन्हीचा उपयोग पूर्णपणे निरोगी मार्गाने केला गेला तर जीवन निरोगी तसेच समतोल राखणारे असेल. आधुनिक जीवनशैलीत आहार आणि झोप दोन्हीचे नियम आणि वेळा बदलल्या आहेत.. धकाधकीचे जीवन, स्पर्धा, महत्वाकांक्षा आणि अज्ञानामुळे आमच्या या दोन गोष्टींमुळे आपल्या जीवनात नको त्या गोष्टी खोलवर रूजल्या आहेत. झोपेचा अभाव ही एक सामान्य समस्या आहे आणि यामागचे कारण व्यक्तीनुसार बदलू शकते.
पचनसंस्था अस्वस्थ होते
चांगली झोप येण्यासाठी अन्न वेळेवर घेतले पाहिजे. अनियमित अन्न खाणे, जास्त प्रमाणात खाणे किंवा जेवण न करणे,यामुळे पाचन तंत्र योग्यरित्या कार्य करत नाही आणि मनुष्याला पाचक रोग होतात. यामुळे झोप चांगली नसते. आयुर्वेदात या समस्यांवरील सोप्या उपायाचे वर्णन केले आहे. योग्य प्रकारची झोप घेण्यासाठी या छोट्या छोट्या गोष्टींचा अवलंब केले जाऊ शकते.
शारिरीक क्रिया बिघडतात
झोपेच्या अभावामुळे आपल्या शरीराच्या क्रियांवर विपरीत परिणाम होतो आणि शरीरातील चयापचय अनियमित होते. हार्मोन्स आणि एन्झाईम्स त्यांचे कार्य सहजपणे करू शकत नाहीत आणि उच्च रक्तदाब, मधुमेह, नैराश्य आणि अनेक प्रकारचे मानसिक रोग होण्याचा धोका असतो.
निद्रानाश विशेषत: त्याच्या अनेक समस्या आहेत, ज्याच्या झोपेची वेळ नियमित नसते. तणावामुळे अपूर्ण झोप घेणे ही समस्या देखील कायम आहे. गंभीर आजारांमध्येसुद्धा रुग्णाला नियमित आणि शांत झोप येत नाही. आचार्य सुश्रुत यांनी झोपेला वैष्णवी म्हणजे विष्णूची माया म्हटले आहे. भगवान विष्णू जसा या जगाचे पोषण करतात, त्याचप्रमाणे झोपेमुळे शरीराचे पोषण देखील करते.
डॉक्टरांचा सल्ला घ्या : जर झोपेची तक्रार सतत राहिली तर शिरोधरा देखील वापरता येईल. यासाठी वैद्यकीय सल्ला घ्यावा. झोपेच्या अभावामुळे अनेक आजार होण्याचा धोका असतो, त्यामध्ये मानसिक आजार प्रमुख आहेत. चांगल्या झोपेसाठी, एखाद्या व्यक्तीने आयुर्वेदात सांगितल्यानुसार आहार आणि औषधांचा वापर केला पाहिजे. तसेच, वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय कोणतेही औषध घेऊ नये.
चांगल्या झोपेसाठी वापरा या टिप्स
झोपण्याची जागा शांत, स्वच्छ आणि हवेशीर असायला हवी.
टिव्ही, कम्प्युटर आणि मोबाईल झोपण्याच्या एक तासापूर्वी दूर ठेवायला पाहिजे.
जर कोणतीही शाररिरीक समस्या नसेल तर रात्री झोपण्यापूर्वी कोमट दूध पिणे फायद्याचे ठरेल.
रात्री झोपण्यापूर्वी किमान तीन तास अगोदर जेवण पूर्ण करावे.जेणेकरून पाचन नीट होऊ शकेल.
Use these tips for better sleep
The sleeping area should be quiet, clean and well ventilated.
TV, computer and mobile should be kept away for one hour before going to bed.
If there are no physical problems, then drinking warm milk before sleeping at night is beneficial.
Food should be completed at least three hours before going to bed at night so that digestion can be done properly.