नवी दिल्ली : प्रसिद्ध ज्येष्ठ कथ्थक नर्तक पंडित बिरजू महाराज यांचे निधन झाले आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, 83 वर्षीय पंडित बिरजू महाराज यांना हृदयविकाराचा झटका आला, त्यानंतर त्यांचे निधन झाले. पंडित बिरजू महाराज हे उत्तम कथ्थक नर्तक म्हणून ओळखले जात होते, त्यांचे चाहते त्यांना पंडितजी म्हणायचे. पंडित बिरजू महाराज हे भारतातील अव्वल कथ्थक नर्तकांपैकी एक होते.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बिरजू महाराज यांच्या निधनावर शोक व्यक्त केला आहे. पंतप्रधानांनी ट्विट करून लिहिले, भारतीय नृत्य कलेला जगभरात एक अनोखी ओळख मिळवून देणारे पंडित बिरजू महाराज जी यांच्या निधनाने अत्यंत दु:ख झाले आहे. त्यांच्या जाण्याने संपूर्ण कलाविश्वाची कधीही भरून न येणारी हानी आहे. या दु:खाच्या वेळी त्यांच्या कुटुंबीय आणि चाहत्यांशी माझ्या संवेदना. ओम शांती!
पंडित बिरजू महाराज यांचे खरे नाव पंडित बृजमोहन मिश्रा असे आहे, त्यांचा जन्म 4 फेब्रुवारी 1938 रोजी झाला होता. पंडित बिरजू महाराज हे लखनौ कालिका बिंदादिन घराण्याचे प्रमुख शास्त्रीय कथ्थक नर्तक होते. बिरजू महाराजांचे दोन काका ताऊ शंभू महाराज, लच्छू महाराज आणि बिरजू महाराजांचे वडील आच्छान महाराज हे स्वतःही या घराण्यातून येत असत. बिरजू महाराजांना त्यांच्या वडिलांनी प्रशिक्षण दिले होते आणि ते त्यांचे गुरु होते. पंडित बिरजू महाराज हे नर्तक तसेच शास्त्रीय गायक होते.
सत्यजित रे यांच्या चेस के खिलाडी या चित्रपटात पंडित बिरजू महाराज यांनी संगीत दिले आणि दोन गाणी गायली. याशिवाय 2002 मध्ये शाहरुख खानच्या देवदास चित्रपटातील काहे छेद छे मोहे हे गाणेही त्याने कोरिओग्राफ केले होते. पंडित बिरजू महाराज यांनी अनेक चित्रपटांमध्ये नृत्याची रचना केली. ज्यात प्रामुख्याने देढ इश्किया, उमराव जान, बाजीराव मस्तानी हे महत्त्वाचे आहेत. बाजीराव मस्तानीमधील मोहे रंग दो लाल या गाण्याच्या नृत्यदिग्दर्शनासाठी पंडित बिरजू महाराज यांना फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला होता.
एवढेच नाही तर 2012 मध्ये आलेल्या विश्वरूपम या चित्रपटातील नृत्यदिग्दर्शनासाठी बिरजू महाराज यांना राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते. पंडित बिरजू महाराज यांना त्यांच्या उत्कृष्ट कलेसाठी पद्मविभूषण, संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार, कालिदास सन्मान यांनी सन्मानित करण्यात आले आहे.