नवी दिल्ली : भारतीय रेल्वे (Indian Railways )लवकरच सौर उर्जेवर धावताना दिसणार आहे. सौर उर्जेचा थेट पुरवठा या प्रणालीवर चालणाऱ्या गाड्यांमध्ये दोन अब्ज प्रवाशांना प्रवास करण्यास सक्षम करेल, तर कार्बन उत्सर्जन दरवर्षी सुमारे 70 लाख टनांनी कमी करेल. गैर सरकारी संस्था (एनजीओ) क्लायमेट ट्रेंड्स आणि यूके-आधारित ग्रीन टेक्नॉलॉजी स्टार्टअप राइडिंग सनबीम्सने केलेल्या अभ्यासानुसार असे म्हटले आहे की ग्रिडशी जोडल्याशिवाय भारतीय रेल्वे लाईनला थेट सौरऊर्जेचा पुरवठा, सरासरी चार गाड्यांपैकी एका ट्रेनला स्पर्धात्मक दराने ऊर्जा पुरवतो..
अभ्यासानुसार, ‘भारतीय रेल्वेच्या वर्ष 2019-20 च्या वार्षिक अहवालानुसार, त्या काळात आठ अब्जाहून अधिक प्रवाशांची वाहतूक करण्यात आली. याचा अर्थ दोन अब्ज लोक थेट सौर ऊर्जेवर चालणाऱ्या गाड्यांमध्ये प्रवास करू शकतात. 2030 पर्यंत भारतीय रेल्वेला शून्य-कार्बन उत्सर्जक बनवण्याचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ठरवलेले लक्ष्य पूर्ण करण्यासाठी विद्युतीकरण, ऊर्जा कार्यक्षमता आणि अक्षय ऊर्जा यांचे मिश्रण आवश्यक असेल, असे अभ्यासात म्हटले आहे.
नवीन विश्लेषण हायलाइट करते की या नवीन सौर क्षमतेच्या सुमारे एक चतुर्थांश, म्हणजे 5,272 मेगावॅट पर्यंत, रेल्वे ओव्हरहेड लाईनमध्ये दिले जाऊ शकते. यामुळे ऊर्जेचा अपव्यय रोखण्यास आणि रेल्वेसाठी पैसे वाचवण्यास मदत होईल. संशोधकांना असे आढळून आले की कोळशावर अवलंबून असलेल्या ग्रिड-पुरवलेल्या ऊर्जेऐवजी सौर ऊर्जा पुरवणे कार्बन डाय ऑक्साईडचे उत्सर्जन दरवर्षी 6.8 दशलक्ष टनांनी कमी करू शकते.
अहवालाचे सह-लेखक आणि राइडिंग सनबीम्सचे संस्थापक लिओ मरे म्हणाले, “सध्या भारत दोन महत्त्वाच्या पर्यावरणीय आघाड्यांवर जगाचे नेतृत्व करत आहे. यामध्ये रेल्वे विद्युतीकरण आणि सौर ऊर्जेचा अवलंब यांचा समावेश आहे. आमचे विश्लेषण असे दर्शवते की या दोन गंभीर क्षेत्रांना भारतीय रेल्वेमध्ये कार्बन तंत्रज्ञानाशी जोडल्याने कोविड -19 महामारी तसेच आर्थिक पुनर्प्राप्ती आणि पर्यावरणीय संकट हाताळण्यासाठी जीवाश्म इंधन बंद करण्याच्या भारताच्या प्रयत्नांना चालना मिळू शकते. ‘
Indian Railways will soon be seen running on solar power. Direct supply of solar energy will enable two billion passengers to travel in trains running on this system while reducing carbon emissions by about 7 million tonnes per year. According to a study conducted by NGOs (NGOs) Climate Trends and UK-based green technology startup Riding Sunbeams, it said that direct solar power supply to Indian railway lines without connecting to the grid provides energy to one in four trains on an average at a competitive rate.