मुंबई : Success of Public Banks : सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका (PSBs) चालू आर्थिक वर्षात चांगली कामगिरी करतील आणि 1.5 लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त नफा कमावतील अशी अपेक्षा आहे. नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेट (एनपीए) आणि कर्जाच्या दुप्पट वाढीच्या पार्श्वभूमीवर बँकांनी ही कामगिरी केली आहे. PSB चे सकल NPA प्रमाण सप्टेंबर 2024 पर्यंत 3.12% पर्यंत खाली येईल, जे मार्च 2018 मध्ये 14.58% होते. ही सुधारणा बँकिंग व्यवस्थेतील ताण कमी करण्यासाठी उचललेल्या प्रभावी पावलांचे परिणाम आहे.
नफ्यात सतत वाढ(Continuous increase in profits)
2024-25 च्या पहिल्या सहामाहीत PSB चा निव्वळ नफा 25% ने वाढून 85,520 कोटी रुपये झाला आहे. गेल्या आर्थिक वर्षात याच कालावधीत हा आकडा 68,500 कोटी रुपये होता. दुसऱ्या सहामाहीतही ही वाढ कायम राहील, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
भांडवल पर्याप्तता गुणोत्तरामध्ये सुधारणा(Improvement in capital adequacy ratio)
PSBs चे भांडवल ते जोखीम भारित मालमत्ता प्रमाण (CRAR) देखील लक्षणीय वाढले आहे. मार्च 2015 मध्ये ते 11.45% होते, जे सप्टेंबर 2024 मध्ये वाढून 15.43% झाले. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या 11.5% च्या किमान गरजेपेक्षा जास्त, ही पातळी बँकांचे मजबूत आर्थिक आरोग्य आणि स्थिरता
AQR नंतर चित्र बदलले(Picture changed after AQR)
2015 मध्ये आरबीआयने सुरू केलेल्या मालमत्ता गुणवत्ता पुनरावलोकन (AQR) ने NPA ची पारदर्शक ओळख अनिवार्य केली आहे. यामुळे पहिल्या काही वर्षांत बँकांच्या आर्थिक मापदंडांवर दबाव आला, परंतु पुनर्रचना आणि निराकरणाच्या प्रयत्नांमुळे सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांच्या स्थितीत मोठी सुधारणा झाली.
नफा आणि भागधारकांना मजबूत परतावा(Profitability and strong returns to shareholders)
गेल्या तीन वर्षांत, PSB ने भागधारकांना 61,964 कोटी रुपयांचा लाभांश दिला आहे. त्यांच्या सुदृढ आर्थिक स्थितीमुळे त्यांना अर्थव्यवस्थेला अधिक चांगले समर्थन देण्यात आणि गुंतवणूकदारांचा विश्वास वाढण्यास मदत झाली आहे.
पुढील आव्हाने(Further challenges)
रेटिंग एजन्सी ICRA च्या मते, आगामी आर्थिक धोरण समितीच्या (MPC) बैठकीत दर कपातीची शक्यता आहे. यामुळे क्रेडिटची त्यांना अर्थव्यवस्थेला अधिक चांगले समर्थन देण्यात आणि गुंतवणूकदारांचा विश्वास वाढण्यास मदत झाली आहे.यामुळे कर्जाची मागणी आणखी वाढेल, परंतु ठेवींचे दर आणि कर्जाच्या खर्चात बदल करण्याबाबत बँकांना सतर्क राहावे लागेल.
सार्वजनिक बँकांचे हे यश भारतीय बँकिंग प्रणालीची ताकद आणि अर्थव्यवस्थेतील त्यांचे वाढते योगदान दर्शवते. ही प्रगती केवळ बँकांच्या लाभांशातच वाढ करणार नाही तर देशाच्या आर्थिक स्थैर्यामध्येही महत्त्वाची भूमिका बजावेल.