नवी दिल्ली : गेल्या दहा वर्षांच्या आकडेवारीवर नजर टाकल्यास हे स्पष्ट आहे की मानसिकरित्या आजारी लोकांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. त्याच वेळी, कोरोना या साथीचा आजार पसरल्याने या आकडेवारीत आणखी वाढ झाली आहे. आतापर्यंत वेगवेगळ्या स्तरावर केलेल्या अभ्यासात हे स्पष्ट झाले आहे की सद्य परिस्थिती भविष्यातील एक मोठा धोका दर्शवित आहे. या व्यतिरिक्त, हे समजून घेणे देखील आवश्यक आहे की आजच्या शर्यती आणि आव्हानांच्या आयुष्यात आपण मानसिक आरोग्यास प्राधान्य दिले पाहिजे.
देशासह जगभरात पसरलेल्या कोरोनाच्या साथीने लोकांचे मानसिक आरोग्य बिघडवले आहे. मानसोपचार तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की कोरोना विषाणूच्या संसर्गामुळे देशातील नैराश्य, तणाव आणि चिंता यासारख्या मानसिक आजाराची संख्या दुपटीने वाढली आहे. सुरुवातीला कोरोनाची भीती खूप होती. यामुळे, चिंताग्रस्तपणा देखील सुरुवातीला कोरोनामुळे होणाऱ्या अधिक मृत्यूचे एक प्रमुख कारण मानले जाते. आता मोठी लोकसंख्या उपजीविकेबद्दल चिंतेत पडली आहे. यामुळे गंभीर मानसिक आजार वाढण्याचा धोका देखील आहे, म्हणून डॉक्टर्स मानसिक आरोग्यावर विशेष लक्ष देण्यावर आणि जागरुक करण्यावर भर देत आहेत.
एम्सचे मानसोपचार विभागातील प्राध्यापक डॉ. राजेश सागर म्हणाले की, देशात कोरोनापूर्वी 3.5 ते 5 टक्के लोक नैराश्याने ग्रस्त होते. आता ही संख्या वाढून दहा टक्के झाली आहे. त्याचप्रमाणे तणाव आणि चिंताग्रस्तपणा देखील दोन ते तीन पटीने वाढला आहे. समस्या अशी आहे की रुग्णालयांमध्ये अजूनही उपचारांमध्ये त्रास होत आहे.हे लक्षात घेता, लोकांना मानसिक आरोग्याबद्दल जागरूक करणे आवश्यक आहे. कारण आत्महत्यांच्या घटनांमध्येही वाढ होण्याची शक्यता आहे. अशा परिस्थितीत एखाद्याला मानसिक समस्या असल्यास त्याने त्वरित डॉक्टरांना भेटले पाहिजे. वेळीच उपचार मिळाल्यास आत्महत्येच्या घटना रोखता येतील.
आरएमएल रुग्णालयाच्या मानसोपचार विभागातील तज्ज्ञ डॉ. आरपी बेनीवाल म्हणाले की, लॉकडाऊन दरम्यान भारतीय मानसोपचार संस्थेने 1685 लोकांचे ऑनलाइन सर्वेक्षण केले. ज्यामध्ये 38.2 टक्के लोकांना चिंताग्रस्त समस्या झाली. त्याच वेळी, 10.5 टक्के लोक नैराश्याने ग्रस्त असल्याचे आढळले. मध्यम पातळीवरील औदासिन्य हे 74 टक्के लोकांमध्ये आढळले. याचे कारण म्हणजे लोकांना कोरोनाची खूप भीती वाटत होती. काम बंद होते अनेक लोकांनी नोकर्‍या गमावल्या. व्यावसायिकांच्या व्यवसायावरही परिणाम झाला. आता कोरोनाची भीती मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे, परंतु मानसिक आरोग्यावर तीव्र परिणाम झाला आहे. चिंताग्रस्तपणा, ताणतणाव, ओब्सेसिव्ह कंपल्सिव डिसऑर्डर (ओसीडी) च्या समस्या देखील लोकांमध्ये वाढल्या आहेत. या आजाराने ग्रस्त असलेल्या रुग्णाला बर्‍याच सवयी लागतात. बर्‍याच लोकांना काही मिनिटांच्या अंतराने हात धुण्याची सवय झाली आहे.याव्यतिरिक्त आत्महत्येच्या घटनांमध्येही वाढ होण्याची अपेक्षा आहे. ते म्हणाले की, मानसिकदृष्ट्या बळकट राहिल्यास कोरोना विषाणूचा संसर्ग पराभूत होऊ शकतो. कोरोना रूग्णांना श्वसनाची समस्या असते. बर्‍याच रूग्णांमध्ये, केवळ चिंताग्रस्तपणामुळे श्वसन समस्या उद्भवतात. बर्‍याच रुग्णांमध्ये यामुळे हृदयविकाराचा झटका आला, म्हणून मानसिक आरोग्याकडे लक्ष देणे फार महत्वाचे आहे.